ks. Jan Hadalski SChr
Od Redaktora. O święta Uczto…
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 03, marzec 2009
Z pierwszą marcową niedzielą wkraczamy na dobre w okres Wielkiego Postu.
Jak co roku Pan Bóg zaprasza nas, abyśmy wyszli na pustynię naszego życia i przypatrzyli się naszej wierze, naszym relacjom z Bogiem, ludźmi i światem. Ojciec Święty Benedykt XVI proponuje w tym roku, aby Kościół odkrył na nowo sens i wartość postu, jako „środka pozwalającego odnowić przyjaźń z Bogiem” i „terapię pomagającą leczyć to wszystko, co uniemożliwia wypełnianie woli Boga”. Papież czyni to nie bez podstaw, bo w wielkopostnej triadzie: modlitwa, post, jałmużna najczęściej ginie nam właśnie ten element umartwienia ciała postem.
Nieco więc paradoksalnie w naszym miesięczniku na wielkopostną drogę nawrócenia proponujemy temat rozumienia i przeżywania Eucharystii jako uczty paschalnej i eschatycznej. Tematyczna sprzeczność jest tylko pozorna. Może będzie to okazja, aby uświadomić sobie, czy i jak bardzo odczuwamy głód prawdziwego Pokarmu, który daje życie wieczne…
W temat wprowadzają nas słowa średniowiecznej antyfony eucharystycznej przypisywanej św. Tomaszowi z Akwinu: „O święta Uczto, na której przyjmujemy Chrystusa, odnawiamy pamięć Jego męki, duszę napełniamy łaską i otrzymujemy zadatek przyszłej chwały”.
Już ten tekst wskazuje, że ofiara i uczta należą we Mszy Świętej do tej samej tajemnicy i są nierozerwalnie ze sobą złączone. Nie można tych dwóch rzeczywistości sobie przeciwstawiać, akcentując jedną, a zaprzeczając drugiej,
co niestety, zdarzało się w historii i zdarza się także dzisiaj.
Od strony teologicznej prawdę o eucharystycznej uczcie przybliżają nam dwaj znani polscy liturgiści: ks. Jan Miazek i ks. Bogusław Nadolski. Natomiast od strony historii sztuki pisze na ten temat ks. Jarosław Staszewski, a w dziale katechetycznym zainteresowani znajdą wpisującą się w podjętą problematykę propozycję katechezy dla młodzieży. W bieżącym numerze – niejako dla równowagi – powraca omawiany w lutym temat ofiarniczego charakteru Mszy Świętej. Najpierw w tekście ks. Bogusława Kozioła w cyklu „Duchowość eucharystyczna”. Prezentujemy także drugą część rozważań ks. Stanisława Ormantego na temat istoty i teologii ofiary.
Elementem, który w celebracji Mszy Świętej łączy ofiarę i ucztę, jest ołtarz – „ta hagia trapeza” – święty stół, jak nazywa go do dziś tradycja bizantyjska. W odnowionej po Vaticanum II liturgii to on stanowi centrum całej przestrzeni sakralnej jako miejsce uobecnienia się ofiary krzyża, a jednocześnie „stół Pański” i „ośrodek dziękczynienia” (OWMR 296). O ołtarzu pisaliśmy w ubiegłorocznym wakacyjnym numerze naszego miesięcznika. Jednak powracamy jeszcze raz do jego symboliki. Tym razem historyk sztuki ks. Marian Cynka ukazuje ołtarz jako miejsce ofiary i uczty eucharystycznej.
Życzę wszystkim dobrego i owocnego przeżycia Wielkiego Postu i zapraszam
do lektury naszego miesięcznika.