ks. Jan Miazek
Rytuał – księga sprawowania sakramentów
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 07-08, lipiec-sierpień 2020
wydrukuj ten artykułNowa księga
Pojawienie się nowej księgi należy widzieć na tle rozwoju ksiąg liturgicznych Kościoła. Po okresie improwizacji przychodzi czas tekstów układanych, co prowadzi do powstawania Zbiorów formularzy mszalnych. Wreszcie w Rzymie w VII wieku dochodzi do powstania pierwszej prawdziwej księgi liturgicznej, czyli Sakramentarza. Sakramentarz zawierał modlitwy mszalne, obrzędy związane z udzielaniem sakramentów oraz wiele błogosławieństw. W sakramentarzu nie było czytań, śpiewów i wskazań dotyczących sprawowania obrzędów. Sakramentarz przeznaczony był dla celebransa, dla biskupa lub prezbitera. Kapłani w duszpasterstwie posługiwali się tekstami z tej właśnie księgi
W drugiej połowie IX wieku powstaje mszał, który ostatecznie ukształtuje się pod koniec XII wieku. Mszał pełny zawiera wszystkie testy potrzebne do celebry Mszy: antyfony, czytania i modlitwy celebransa. Dotąd czytania i śpiewy znajdowały się w oddzielnych księgach. Mszał bierze z sakramentarza modlitwy celebransa sprawującego Mszę. Poza tym zawiera tylko liturgię mszalną, nie ma w nim innych obrzędów liturgicznych. Do powstania mszału przyczyniła się praktyka odprawiana tak zwanych Mszy prywatnych: celebrans otrzymał księgę, w której znajdowały się wszystkie teksty mszalne. Do tego doszła zmiana w rozumieniu liturgii jako czynności należącej do duchowieństwa. W tym też czasie wzrasta liczba parafii oraz ich znaczenie. (...)
