ks. Łukasz Szczeblewski
Litania do Wszystkich Świętych
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 11, listopad 2019
wydrukuj ten artykułLitania (gr. litaneia, łac. litania – prośba, błaganie) należy dzisiaj do najbardziej znanych form modlitwy chrześcijańskiej. Składa się z szeregu wezwań (inwokacji) do Boga lub świętych oraz odpowiedzi w postaci ustalonych formuł, na przykład: „zmiłuj się nad nami” czy „módl się za nami”. Stosowana obecnie w Kościele forma litanijna wywodzi się z żydowskiej liturgii synagogalnej. Wśród źródeł jej powstania wymienia się także starożytną modlitwę wiernych.
Pierwsze ślady formy litanijnej w kulcie chrześcijańskim pochodzą z IV wieku z liturgii wschodniej. Ten sposób modlitwy stopniowo zaczął przenikać do liturgii zachodniej w formie nabożeństw błagalnych. Pod koniec VI wieku papież Grzegorz Wielki wprowadził procesję z litanijnymi błaganiami w dniu 25 kwietnia (tzw. litania większa). Podobne nabożeństwa odprawiano w Galii przez trzy dni przed Wniebowstąpieniem (tzw. litanie mniejsze).
Wspomniane nabożeństwa z błagalnymi wezwaniami przyczyniły się do powstania Litanii do Wszystkich Świętych (łac. Litaniae Sanctorum). Pierwotnie nie zamieszczano wśród litanijnych wezwań imion świętych. Ich obecność w litanii zawdzięczamy mnichom celtyckim, którzy upowszechnili taką praktykę. Najstarszy przekaz tej modlitwy zatytułowany Litania apostolorum ac martyrum sanctorum et virginum zawiera Mszał ze Stowe (VIII w.). Można ją odnaleźć także w Sakramentarzu z Gellone (VIII w. (...)
