Krzysztof Ożóg
Odrodzenie religijne i moralne polskiego narodu w okresie zaborów drogą do odzyskania niepodległości
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 11, listopad 2018
Modlitwa i pokuta w intencji duchowego odrodzenia polskiego narodu
Schyłek XVIII i pierwsze dekady XIX wieku były naznaczone wielkim kryzysem duchowym i moralnym elity polskiego narodu wyrażającym się w uległości wobec prądów oświecenia, antyklerykalizmu, libertynizmu i masonerii. Klęska insurekcji kościuszkowskiej, upadek Napoleona i krach nadziei z nim związanych oraz klęska powstania listopadowego skłoniły niektórych Polaków z Wielkiej Emigracji do refleksji nad sytuacją narodu i poszukiwania Bożych dróg jego religijnego oraz moralnego odnowienia. Na szczególną uwagę zasługuje postać Bogdana Jańskiego (1807-1840) zaprzyjaźnionego z Adamem Mickiewiczem. Po głębokim nawróceniu w Paryżu na przełomie 1834/1835 roku B. Jański stał się „pierwszym jawnym pokutnikiem i apostołem emigracji polskiej we Francji”, a w 1835 roku utworzył Bractwo Służby Narodowej dla odnowienia wiary chrześcijańskiej i pogłębienia ducha Ewangelii wśród Polaków, z którego w 1842 roku wyrosło w Rzymie Zgromadzenie Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa (zmartwychwstańcy). Szerzył on myśl, że drogą do niepodległości jest „odrodzenie religijne i moralne narodu” przeniknięte modlitwą i pokutą. Hasłem dla zmartwychwstańców stało się zawołanie B. Jańskiego: „Służcie Bogu, Polacy, a Bóg zbawi Polskę”. Takie odczytanie znaków czasu szybko upowszechniło się na emigracji i w kraju, bowiem od połowy XIX wieku w polskim Kościele rozwijał się duch modlitwy w intencji Ojczyzny. (...)