ks. Maciej Zachara MIC
Kalendarz liturgiczny w ciągu wieków
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 10, październik 2018
wydrukuj ten artykułKalendarz liturgiczny
do XII wieku
Na kalendarz liturgiczny składają się przede wszystkim Temporale i Sanctorale. Temporale jest celebracją misterium zbawienia spełnionego w Chrystusie i wyraża się w cyklu historiozbawczych świąt (Wielkanoc, Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego, Narodzenie Pańskie, Epifania) oraz okresów roku liturgicznego. Jego dopełnieniem są inne święta Pańskie w ciągu roku. Sanctorale natomiast jest cyklem świąt obchodzonych ku czci Maryi, aniołów i świętych. Temporale stosunkowo szybko stało się zwartą i stabilną strukturą, natomiast Sanctorale ze swej natury jest bardziej otwarte na zmiany i rozwój. To właśnie rozwój Sanctorale spowodował konieczność sporządzania na piśmie katalogów dni liturgicznych poświęconych świętym i włączania ich do ksiąg liturgicznych, sakramentarzy, mszałów i brewiarzy.
Podstawą liturgicznego kalendarza w rycie rzymskim stało się Santorale papieskiego Sakramentarza gregoriańskiego, który będąc quasi-oficjalną księgą w imperium karolińskim, stał się punktem odniesienia dla kopiowanych odtąd ksiąg. Nie oznaczało to jednak jego niewolniczego powielania. Cykl Sanctorale był poszerzany o świętych doznających czci w lokalnych Kościołach, w których lub dla potrzeb których kopiowano nowe liturgiczne księgi. Jednak do XII wieku zasadniczo nie byli jeszcze dołączani święci współcześni. Do kalendarzy liturgicznych włączało się świętych żyjących w minionych wiekach, a dotąd nieobecnych w kalendarzu rzymskim. (...)
