Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów
OGÓLNE NORMY ROKU LITURGICZNEGO I KALENDARZA (1969) (fragment)
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 07, lipiec 2018
wydrukuj ten artykułROZDZIAŁ II – KALENDARZ
TYTUŁ I
KALENDARZ I OBCHODY, KTÓRE NALEŻY DO NIEGO WPISAĆ
48. Rozkład obchodów w roku liturgicznym reguluje kalendarz. Kalendarz ogólny jest ustanowiony na użytek całego obrządku rzymskiego, kalendarze własne dotyczą Kościoła miejscowego lub rodziny zakonnej.
49. Do kalendarza ogólnego wpisuje się cały cykl obchodów: obchody misterium zbawienia w okresach roku liturgicznego; obchody tych świętych, których znaczenie jest powszechne i dlatego wszyscy mają ich obowiązkowo czcić; obchody innych świętych, którzy wskazują na powszechność i ciągłość świętości w ludzie Bożym.
Kalendarze własne zawierają obchody o zasięgu bardziej ograniczonym, w odpowiedni sposób organicznie wkomponowane w cykl ogólny. Poszczególne Kościoły i rodziny zakonne powinny czcić świętych, którzy są z nimi w specjalny sposób związani. Kalendarze sporządzone przez kompetentną władzę powinny być zatwierdzone przez Stolicę Świętą.
50. Przy układaniu kalendarzy własnych należy zwrócić uwagę na następujące zasady:
a) Cykl okresów roku liturgicznego, uroczystości i świąt, w których w ciągu roku liturgicznego rozwija się i czci misterium Odkupienia, należy zachować nienaruszony i wysunąć na pierwsze miejsce przed obchodami własnymi.
b) Obchody własne należy organicznie powiązać z obchodami powszechnymi, zachowując porządek i pierwszeństwo wskazane dla poszczególnych dni w Tabeli dni liturgicznych. Aby nadmiernie nie przeciążać kalendarzy własnych, dla poszczególnych świętych należy wyznaczyć tylko jeden dzień w roku. Tam gdzie przemawiają za tym względy duszpasterskie, można zachować drugi obchód w formie wspomnienia dowolnego w dzień przeniesienia albo znalezienia relikwii świętych patronów albo założycieli Kościołów lub rodzin zakonnych.
c) Obchody przyznane nie powinny powtarzać innych obchodów uwzględnionych już w cyklu tajemnic zbawienia i nie powinny być zbyt liczne.
51. Chociaż wypada, aby każda diecezja miała własny kalendarz oraz własne Oficja i Msze, nic nie stoi na przeszkodzie, aby całe prowincje, regiony, kraje, a nawet jeszcze większe terytoria miały wspólny kalendarz i dodatki do ksiąg liturgicznych, przygotowane wspólnym wysiłkiem przez zainteresowanych. Tę zasadę można zachować także przy redagowaniu kalendarza zakonnego dla wielu prowincji na obszarze tego samego państwa.
52. Kalendarz własny sporządza się, wpisując do kalendarza ogólnego uroczystości, święta i wspomnienia własne, a mianowicie:
a) Do kalendarza diecezji należy wpisać obchody patronów i poświęcenia kościoła katedralnego, a oprócz tego świętych i błogosławionych, których łączą z diecezją specjalne związki, np. pochodzenie, dłuższy pobyt lub śmierć na terenie diecezji.
b) Do kalendarza zakonnego należy wpisać obchody tytułu, założyciela, patrona, a oprócz tego świętych i błogosławionych, którzy byli członkami rodziny zakonnej, albo byli z nią związani.
c) Do kalendarza poszczególnych kościołów należy wpisać, oprócz obchodów diecezji lub rodziny zakonnej, obchody własne danego kościoła, które wyliczone są w Tabeli dni liturgicznych, oraz obchody świętych, których ciała spoczywają w tym kościele. Członkowie rodzin zakonnych razem ze wspólnotą Kościoła miejscowego obchodzą poświęcenie kościoła katedralnego i głównych patronów miejscowości i większego terytorium, na którym przebywają.
53. Jeżeli jakaś diecezja lub rodzina zakonna ma wielu świętych i błogosławionych, należy się wystrzegać nadmiernego przeciążania kalendarza całej diecezji lub instytutu zakonnego. Dlatego:
a) Można wprowadzić wspólny obchód wszystkich świętych i błogosławionych diecezji lub rodziny zakonnej, albo pewnej ich grupy.
b) Osobny obchód wyznacza się w kalendarzu tylko tym świętym lub błogosławionym, którzy mają szczególne znaczenie dla całej diecezji lub rodziny zakonnej.
c) Innym świętym i błogosławionym oddaje się kult liturgiczny tylko w tych miejscach, z którymi są ściślej związani, albo tam, gdzie spoczywa ich ciało.
54. Obchody własne należy wpisać do kalendarza jako wspomnienia obowiązkowe lub dowolne, jeżeli Tabela dni liturgicznych nie przewiduje dla niektórych z nich innego stopnia i jeżeli nie istnieją szczególne racje historyczne lub duszpasterskie. Niektóre obchody mogą w pewnych miejscach mieć wyższy stopień niż w całej diecezji lub rodzinie zakonnej.
55. Obchody liturgiczne wpisane do kalendarza własnego mają zachować wszyscy zobowiązani do tego kalendarza. Bez aprobaty Stolicy Apostolskiej nie wolno ich usuwać z kalendarza lub zmieniać stopnia.
TYTUŁ II
WŁAŚCIWY DZIEŃ OBCHODÓW
56. Kościół ma zwyczaj czcić świętych w dniu ich narodzin dla nieba. W miarę możności należy ten zwyczaj zachować przy wpisywaniu obchodów do kalendarza własnego. Chociaż obchody własne mają szczególne znaczenie dla Kościołów miejscowych lub rodzin zakonnych, jest bardzo wskazane, aby zachować w miarę możności jedność z kalendarzem ogólnym w obchodzeniu uroczystości, świąt i wspomnień obowiązkowych w nim umieszczonych.
Dlatego przy wpisywaniu własnych obchodów do kalendarza własnego należy zachować następujące zasady:
a) Obchody, które są przewidziane w kalendarzu ogólnym, należy wpisać do kalendarza własnego pod tą samą datą, zmieniając, jeśli to konieczne, ich stopień.
Podobnie obchód dotyczący tylko jednego kościoła powinien być wyznaczony zgodnie z kalendarzem diecezji lub zakonu.
b) Obchody świętych, które nie znajdują się w kalendarzu ogólnym, należy wyznaczyć na dzień narodzin dla nieba, czyli śmierci.
c) Jeżeli dzień narodzin dla nieba nie jest znany, obchód należy wyznaczyć na dzień z innych względów mający związek ze świętym, np. dzień święceń, znalezienia lub przeniesienia relikwii.
Jeżeli to nie jest możliwe, należy wybrać dzień, który w kalendarzu własnym jest wolny od innych obchodów.
d) Jeżeli dzień narodzin dla nieba jest już zajęty w kalendarzu ogólnym lub własnym przez inny obchód wyższego lub takiego samego stopnia, obchód należy wyznaczyć na najbliższy dzień wolny od przeszkód.
e) Inne obchody przyznane indultem należy wpisać w dniu najodpowiedniejszym pod względem duszpasterskim.
f) Aby cykl roku liturgicznego jaśniał pełnym światłem i aby obchody świętych nie natrafiały na stałe przeszkody, dni, na które zwykle wypada okres Wielkiego Postu i Oktawa Wielkanocy oraz dni od 17 do 31 grudnia, powinny być wolne od obchodów własnych. Nie dotyczy to wspomnień dowolnych ani świąt wymienionych w Tabeli dni liturgicznych w nr 8a, b, c, d, ani uroczystości, których nie można przenieść na inny okres. Konferencje Episkopatu mogą przenieść uroczystość Świętego Józefa z dnia 19 marca na inny dzień poza Wielkim Postem, jeżeli nie jest ona świętem nakazanym.
57. Jeżeli jacyś święci i błogosławieni są wpisani razem w kalendarzu, należy razem oddawać im cześć liturgiczną, jeżeli przysługuje im ten sam stopień obchodu, chociaż jeden lub kilku z nich są bardziej bliscy. Jeżeli jednak jeden lub kilku z tych świętych lub błogosławionych powinno być czczonych w stopniu wyższym, służbę Bożą odprawia się tylko o nich, z pominięciem pozostałych, chyba że wypada wyznaczyć im inny dzień jako wspomnienie obowiązkowe.
58. Ze względu na dobro duchowe wiernych wolno przenieść na zwykłe niedziele obchody wypadające w tygodniu i drogie pobożności wiernych, jeżeli w Tabeli pierwszeństwa wyprzedzają one niedzielę. Wszystkie Msze z udziałem wiernych można odprawić o uroczystości przeniesionej.
59. Pierwszeństwo dni liturgicznych, gdy chodzi o ich obchód, ustala się wyłącznie na podstawie następującej tabeli.
TABELA PIERWSZEŃSTWA DNI LITURGICZNYCH
I
1. Paschalne Triduum Męki i Zmartwychwstania Pańskiego.
2. Narodzenie Pańskie, Objawienie, Wniebowstąpienie i Zesłanie Ducha Świętego.
Niedziele Adwentu, Wielkiego Postu, Okresu Wielkanocnego, Środa Popielcowa.
Dni Wielkiego Tygodnia od poniedziałku do czwartku włącznie.
Dni w oktawie Wielkanocy.
3. Uroczystości Pańskie, Najświętszej Maryi Panny oraz świętych, umieszczone w kalendarzu ogólnym. Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych.
4. Uroczystości własne, mianowicie:
a) Uroczystość głównego patrona miejscowości lub miasta.
b) Uroczystość poświęcenia i rocznicy poświęcenia własnego kościoła.
c) Uroczystość tytułu własnego kościoła.
d) Uroczystość tytułu albo założyciela, albo głównego patrona zakonu lub zgromadzenia.
II
5. Święta Pańskie umieszczone w kalendarzu ogólnym.
6. Niedziele okresu Narodzenia Pańskiego i okresu zwykłego.
7. Święta Najświętszej Maryi Panny i świętych umieszczone w kalendarzu ogólnym.
8. Święta własne, mianowicie:
a) Święto głównego patrona diecezji.
b) Święto rocznicy poświęcenia kościoła katedralnego.
c) Święto głównego patrona regionu, prowincji, narodu lub większego terytorium.
d) Święto tytułu albo założyciela, albo głównego patrona zakonu lub zgromadzenia i prowincji zakonnej, z zachowaniem przepisów zawartych w nr 4.
e) Inne święta własne jakiegoś kościoła.
f) Inne święta wpisane do kalendarza diecezji, zakonu lub zgromadzenia.
9. Dni okresu Adwentu od 17 do 24 grudnia włącznie.
Dni w oktawie Narodzenia Pańskiego.
Dni powszednie okresu Wielkiego Postu.
III
10. Wspomnienie obowiązkowe podane w kalendarzu ogólnym.
11. Wspomnienia obowiązkowe własne, a mianowicie:
a) Wspomnienie patrona miejsca, diecezji, regionu i prowincji,
narodu, większego terytorium oraz patrona zakonu lub zgromadzenia i prowincji zakonnej.
b) Inne wspomnienia obowiązkowe własne lub danego kościoła.
c) Inne wspomnienia obowiązkowe wpisane w kalendarzu danej diecezji, zakonu lub zgromadzenia.
12. Wspomnienia dowolne. Można je obchodzić nawet w dni wymienione w nr. 9., z zachowaniem odnośnych przepisów podanych w Ogólnym wprowadzeniu do Mszału i do Liturgii godzin.
W podobny sposób jak wspomnienia dowolne można obchodzić wspomnienia obowiązkowe zachodzące przypadkowo w dni powszednie Wielkiego Postu.
13. Dni powszednie Adwentu do 16 grudnia włącznie.
Dni okresu Narodzenia Pańskiego od dnia 2 stycznia do soboty po Objawieniu Pańskim.
Dni powszednie okresu Wielkanocy od poniedziałku po oktawie Wielkanocy do soboty przed Zesłaniem Ducha Świętego włącznie.
Dni powszednie okresu zwykłego.
60. Jeżeli kilka obchodów liturgicznych zbiega się w tym samym dniu, pierwszeństwo ma ten, który zajmuje wyższe miejsce w Tabeli dni liturgicznych. Uroczystość przypadającą na dzień liturgiczny mający pierwszeństwo przenosi się na najbliższy dzień wolny od obchodów wymienionych w numerach 1-8 Tabeli pierwszeństwa dni liturgicznych. Należy zachować przepisy zawarte w nr. 5. Ogólnych norm roku liturgicznego.
Obchody niższego stopnia w tym roku się opuszcza.
61. Jeżeli w tym samym dniu zbiegają się II nieszpory dnia bieżącego oraz I nieszpory dnia następnego, to pierwszeństwo mają nieszpory tego obchodu liturgicznego, który w Tabeli pierwszeństwa dni liturgicznych zajmuje wyższe miejsce. Gdy obydwa obchody są równe stopniem, pierwszeństwo mają nieszpory dnia bieżącego.
