ks. Antoni Tronina
Urodziny i imieniny Matki
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 09, wrzesień 2016
Z historii święta Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
W starożytności istniał zwyczaj świętowania dnia urodzin króla. Wspominają o nim już teksty Starego Testamentu (Rdz 40,20; 2 Mch 6,7). Ewangelie mówią nawet, że dzień urodzin Heroda (Mt 14,6; Mk 6,21) stał się dniem odebrania życia Janowi Chrzcicielowi. Idąc za pradawnym zwyczajem, Kościół od IV wieku obchodzi dzień Narodzin Chrystusa jako „Słońca Sprawiedliwości” w nocy 24/25 grudnia (zimowe przesilenie słońca). W tym samym czasie powstało liturgiczne święto Narodzin Jana Chrzciciela, poprzednika Pańskiego. Od początku wyznaczono jego obchód na dzień 24 czerwca, czyli dokładnie pół roku przed Bożym Narodzeniem, w najdłuższym dniu roku. Obie te daty są umowne i symbolicznie oznaczają zwycięstwo światła Ewangelii nad mrokami grzechu.
Wiek IV, po edykcie tolerancyjnym Konstantyna (313), był czasem wielkiego rozkwitu nauki o tajemnicy Chrystusa, ale też czasem gwałtownych sporów chrystologicznych w Kościołach Wschodu i Zachodu. Bardzo szybko pojawia się w tej debacie postać Matki Chrystusa i zainteresowanie Jej relacją do Syna Bożego. Sobór Efeski (431) orzeka dogmat o Bożym macierzyństwie Maryi (Theotokos). Jej wstawiennictwo u Syna znajduje wyraz w szczególnym rodzaju ikon liturgicznych (deesis): Maryja wraz z Janem Chrzcicielem orędują u tronu Chrystusa. Najstarsza polska pieśń maryjna, Bogurodzica, stanowi wymowną ilustrację przekonania o mocy orędownictwa tych dwóch osób najbliższych Zbawicielowi na ziemi. (...)