ks. Łukasz Szczeblewski
Chrzcielnica
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 07, lipiec 2016
wydrukuj ten artykułW każdej parafialnej świątyni znajduje się dzisiaj miejsce związane z udzielaniem sakramentu chrztu świętego, nazywane chrzcielnicą (łac. fons baptismi – źródło chrzcielne). Na początku chrześcijaństwa do udzielania tego sakramentu wykorzystywano naturalne zbiorniki wodne, takie jak jeziora, rzeki czy sadzawki. Wraz z ustaniem prześladowań w IV wieku chrześcijanie zaczęli wznosić świątynie, a obok nich specjalne mniejsze budowle, gdzie odbywał się chrzest. Nazywano je baptysteriami lub kościołami chrzcielnymi. Przybierały one okrągły lub ośmioboczny kształt, co miało symbolizować rozszerzanie się wspólnoty Kościoła. Wewnątrz znajdował się specjalny basen z wodą, gdzie raz w roku, w Wigilię Paschalną udzielano chrztu przez zanurzenie. Niektóre z takich budowli zachowały się do dnia dzisiejszego, między innymi pochodzące z przełomu IV i V wieku baptysterium zbudowane przy bazylice św. Jana na Lateranie.
Baptysteria były budowane także wewnątrz świątyń. Najczęściej duży zbiornik z wodą umieszczano w kaplicy znajdującej się po lewej stronie, w tylnej części Kościoła. Takie umiejscowienie „źródła chrzcielnego” miało znaczenie symboliczne. Była to część północno-zachodnia, którą uznawano za stronę ciemności, nieznajomości Boga. Chrzest jako pierwszy z sakramentów był wyjściem z ciemności, odrzuceniem zła i poznaniem Boga.
Na początku drugiego tysiąclecia, kiedy upowszechnił się zwyczaj udzielania chrztu przez polanie wodą, basen wodny został zastąpiony metalowymi naczyniami, stawianymi na posadzce. (...)
