ks. Łukasz Szczeblewski
AMBONA
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 04, kwiecień 2016
wydrukuj ten artykułObok ołtarza – stołu Eucharystii drugim niezwykle ważnym miejscem przestrzeni liturgicznej jest ambona (gr. ambon – szczyt wzgórza, podwyższenie). Od czasów średniowiecza do Soboru Watykańskiego II nazywana także kazalnicą. Najogólniej można zdefiniować ją jako miejsce proklamacji słowa Bożego, stąd określana jest dzisiaj mianem stołu słowa Bożego.
W historii ambona przybierała różne formy. Pierwotnie stosowano jedynie podwyższenie dla odczytujących teksty biblijne, aby całe zgromadzenie mogło je usłyszeć. Z czasem podwyższenie wzbogacono pulpitem, niekiedy otoczonym balustradą. Zawsze jednak ambonę umieszczano w bliskości ołtarza. Niekiedy przybierała ona formę trybuny wspartej na kolumnach, na którą wchodzono po specjalnych schodach (V-VI wiek). Od XI wieku w świątyniach funkcjonowały dwie ambony, które umieszczano po obu stronach absydy. Jedną wykorzystywano do czytania lekcji, drugą do proklamacji Ewangelii. Od XIII wieku ze względów praktycznych zaczęto budować ambony zawieszane na ścianie lub filarze kościoła, nazywane kazalnicami. Praktyka ta upowszechniła się po Soborze Trydenckim, kiedy przeniesiono czytanie słowa Bożego do ołtarza. Typowa kazalnica składała się z kilku części. Główną stanowiła mównica, wyposażona w ścianę tylną oraz baldachim. Na tego typu ambonach umieszczano różne motywy dekoracyjne (np. symbole Ducha Świętego, czterech Ewangelistów, Apostołów, ojców Kościoła, patronów danej świątyni, sceny biblijne lub z życia świętych). (...)
