ks. Łukasz Szczeblewski
Początki świątyni chrześcijańskiej
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 02, luty 2016
wydrukuj ten artykułŚwiątynia, nazywana inaczej kościołem, stanowi właściwe miejsce sprawowania kultu Bożego. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa nie było specjalnych budowli, gdzie sprawowano liturgię. Chrześcijanie gromadzili się na modlitwę w domach prywatnych lub miejscach pochówku męczenników (katakumbach). Od IV wieku, kiedy ustały prześladowania, zaczęto wznosić specjalnie przeznaczone do tego budowle. Wzorowano je na pogańskich pałacach królewskich i gmachach handlowo-sądowniczych. Wyznawcy Chrystusa zaczęli wznosić świątynie zwane bazylikami (basileus – król, cesarz). Były to kościoły złożone z kilku części, czyli naw (od łac. navis – okręt), z jedną nawą główną, wyższą od pozostałych.
Obecnie tytuł bazyliki jest zarezerwowany dla niektórych, szczególnie znaczących kościołów. Bazylikami większymi określa się najważniejsze kościoły rzymskie (np. bazylika św. Jana na Lateranie czy bazylika św. Piotra na Watykanie). Poza Wiecznym Miastem ważniejsze kościoły otrzymują miano bazylik mniejszych. W Polsce taki tytuł otrzymało 121 kościołów (np. bazylika św. Krzyża w Warszawie czy bazylika Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach).
Świątynie są budowlami wyłączonymi z użytku świeckiego. Od IV wieku znany jest specjalny obrzęd poświęcenia świątyni, poprzez który miejsce to zostaje przeznaczone wyłącznie do czynności religijnych. Obrzęd ten związany jest z nadaniem świątyni tytułu, stąd nazywa się go także obrzędem dedykacji kościoła. (...)
