ks. Łukasz Szczeblewski
Ewangeliarz
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 06, czerwiec 2015
wydrukuj ten artykułW pierwszych wiekach chrześcijaństwa słowo Boże odczytywano bezpośrednio z księgi Pisma Świętego. Później, około IV/V wieku, powstały wykazy odpowiednich perykop wykorzystywanych w liturgii. Były to tak zwane capitularia (łac. caput – rozdział) albo comes (zbiory fragmentów). Wyodrębniono także specjalną księgę zawierającą teksty ewangeliczne, która otrzymała miano ewangeliarza (łac. evangelista). Zasadniczo zawiera ona pełny tekst czterech Ewangelii. Niektórzy badacze uznają ją za najstarszą księgę używaną w liturgii.
Od pierwszych wieków chrześcijaństwa ewangeliarz uznawano za szczególny znak obecności Chrystusa i otaczano go wielkim szacunkiem. Od V wieku zaczęto troszczyć się o jego piękny wygląd. Stosowano ozdobne, srebrne lub złote pismo, niejednokrotnie na purpurowym tle. W ten sposób powstały piękne ewangeliarze określane jako „złote kodeksy” (codex aureus). Zwykle oprawiano je w drewno i skórę, stosowano srebrne okucia oraz wysadzano drogimi kamieniami. Księgę z tekstem Ewangelii umieszczano na ołtarzu w specjalnej szafce. Około XIII wieku przekształciła się ona w tabernakulum. Ewangeliarz przechowywano obok Najświętszego Sakramentu, co było wyrazem wiary, iż jest to znak obecności Chrystusa.
Oprócz ewangeliarza wyróżnia się także księgę zwaną ewangelistarzem (łac. evangelistarium). (...)
