ks. Radosław Błaszczyk SDB
Charakterystyka antyfon brewiarzowych
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 12, grudzień 2014
wydrukuj ten artykułZnaczenie antyfon i ich funkcje
Antyfona – z języka greckiego (antifonos) – znaczy odpowiadający. Jest ona krótkim powtarzanym refrenem, będącym często aklamacją. Jej etiologii możemy doszukać się już w liturgii synagogalnej. Potwierdzeniem tego może być chociażby Księga Nehemiasza, która wspomina o tej praktyce (Neh 12,31). Wówczas psalmy były śpiewane na przemian przez osobę prowadzącą i przez wiernych. Antyfony już od starożytności były używane w liturgii zarówno rzymskiej, jak i wschodniej. Od II wieku w liturgii rzymskiej lektor śpiewał psalmy na przemian z ludem. W V wieku pojawiły się chóry, które śpiewały psalmy na sposób responsoryjny. Powtarzane antyfony generalnie pochodziły z psalmów, ale również z innych ksiąg Pisma Świętego, poezji chrześcijańskiej i akt męczeńskich. Od zawsze posiadały charakter śpiewu sylabicznego. Obecność antyfon w liturgii zawdzięczamy między innymi: św. Ignacemu Antiocheńskiemu, św. Ambrożemu oraz papieżowi św. Celestynowi. Oni byli wielkimi propagatorami śpiewu antyfonicznego. Rękopiśmienne zbiory antyfon używanych w liturgii wraz z zapisem nutowym znajdowały się w księgach liturgicznych nazywanych antyfonarzami (łac. antyfonale, antiphonarium). Za pierwszy antyfonarz historycy uważają Antiphonale, który został ofiarowany królowi Franków Pepinowi Małemu przez ówczesnego papieża Pawła I (757-767). (...)
