Leszek Wątróbski
Historia wygnańców polskich, którzy w drodze do Ojczyzny w Bogu spoczęli na wieki w Iranie
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 02, luty 2014
Ambasada Islamskiej Republiki Iranu w Polsce, z akredytacją na Litwie, wydała ciekawy dokument-wspomnienie poświęcony polskim tułaczom, którzy w czasie II wojny światowej znaleźli się przejściowo w Iranie. Ten kolorowy dokument opracował I sekretarz irańskiej ambasady Gholamhossein Ebrahimi z okazji niedawnej 70. rocznicy przybycia tam wychodźców polskich.
Czytamy w nim m.in.: Historia polskich tułaczy w Iranie w istocie rzeczy ma swoje źródło w porozumieniu pomiędzy Stalinem a rządem RP na uchodźstwie zawartym w 1941 roku, na podstawie którego ustalono, że Polacy przebywający w syberyjskich obozach pracy przymusowej na terenie Związku Sowieckiego zostaną zwolnieni i wybrane osoby pod dowództwem gen. Władysława Andersa przejdą szkolenie wojskowe, po czym przez Iran będą kierowane do walk na frontach europejskich.
Pierwsza grupa polskich tułaczy dotarła do Iranu 12 marca 1942 roku z Aszchabadu w Turkmenistanie, przez przejście graniczne Badżgiran na północnym wschodzie Iranu i została zakwaterowana w okolicach miasta Meszhed. Były to głównie kobiety i dzieci, które potem zostały przetransportowane do Indii i Isfahanu. Poza tym znaczna część polskich wychodźców przybyła do Iranu w tymże roku 1942 od strony Morza Kaspijskiego przez port w Bandar Anzli (nazywany wcześniej Bandar Pahlawi). (...)