Leszek Wątróbski
Polskie groby w Ponarach pod Wilnem
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 03, marzec 2012
wydrukuj ten artykułW dwudziestoleciu międzywojennym Ponary były cichą miejscowością wypoczynkową, znajdującą się dziś w obrębie Wilna. W czasie II wojny światowej, w latach 1941-1944, las w Ponarach był miejscem masowych mordów dokonywanych przez oddziały SS, policji niemieckiej i kolaboracyjnej policji litewskiej. Ofiary przywożono pociągami lub ciężarówkami, czasem transportami pieszymi, a następnie rozstrzeliwano i grzebano w olbrzymich dołach.
Niemcy, wspomagani przez ochotnicze litewskie oddziały Ypatingasis būrys (Sonderkomando der Sicherheitsdienst und des SD), rekrutujące się głównie spośród szaulisów, wymordowali tam w latach 1941-1944 około 100 tysięcy osób. Wśród nich od 56 do 70 tysięcy stanowili Żydzi, Polacy (do 20 tysięcy, w tym inteligencja wileńska, m.in.: Mieczysław Engiel – adwokat, poseł na Sejm Wileński; Mieczysław Gutkowski – prawnik, profesor nauki skarbowości i prawa skarbowego na USB w Wilnie; Kazimierz Pelczar – lekarz, naukowiec, pionier polskiej onkologii, profesor USB w Wilnie; Stanisław Węsławski – adwokat, kompozytor, pierwszy konspiracyjny prezydent miasta Wilna i prezes Polskiego Czerwonego Krzyża w Wilnie; Wanda Rewieńska – geograf, działaczka harcerska i niepodległościowa), a także grupy Romów, komunistów oraz Rosjan.
Świadkiem zbrodni był pisarz Józef Mackiewicz, który w roku 1945 opublikował tekst Ponary-Baza, a także dziennikarz Kazimierz Sakowicz, którego wieloletnie notatki z obserwowanych zbrodni w Ponarach wydano w 1998 roku. (...)
