kl. Jarosław Koch SChr
Symbole w liturgii
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 01, styczeń 2012
Symbole i znaki dostrzegalne są w każdej religii. To one stanowią podstawę wszelkich działań liturgicznych i dlatego są tak istotne.
Słowo symbol wywodzi się od greckiego rzeczownika symbolon, pochodzącego od czasownika symballein – „złączyć”, „składać”, „porównać”. Symbolon określał znak rozpoznawczy, to znaczy przedmiot przełamany na pół (np. kamień czy pieczęć) w celu późniejszej identyfikacji. W ten sposób w starożytnej Grecji potwierdzano autentyczność jakiejś transakcji, umowy czy nawet przyjacielskich relacji. Symbol był pośrednikiem identyfikacji.
Liturgia, jako uobecnienie misterium Chrystusa, dokonuje się poprzez znaki i symbole. To one, jak uczy Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II, są znakami dostrzegalnymi, którymi posługuje się święta liturgia na oznaczenie niewidzialnych rzeczywistości Bożych (por. KL 33). Można tu za św. Augustynem powiedzieć: Aliud videtur, aliud intelligitur – „co innego widzimy, co innego rozumiemy”. Symbol czerpie ze świata materialnego, aby na podstawie doświadczeń ziemskich przybliżyć człowiekowi to, co dla niego jest transcendentne i przekracza jego poznanie zmysłowe.
Należy odróżnić znak od symbolu. Każdy symbol jest znakiem, ale już nie każdy znak jest symbolem. Znak wskazuje na jedną, konkretną informację, a symbol nie jest jednoznaczny. (...)