Leszek Wątróbski
Polacy w Osetii Północnej (Federacja Rosyjska)
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 05, maj 2011
Władykaukaz (osetyńskie Дзœуджыхъœу – „Królowa Kaukazu”) – stolica i największe miasto Republiki Północnej Osetii-Alanii liczy dziś ponad 300 tysięcy mieszkańców. Miasto położone jest w południowo-wschodniej części Federacji Rosyjskiej, u stóp Kaukazu, nad rzeką Terek. Jego ludność składa się z Osetyjczyków, Rosjan, Ormian i Gruzinów. Miasto zostało założone w roku 1784, w okresie rosyjskiej ekspansji na Kaukazie, zaś w 1800 przemianowane na twierdzę. Przez wiele lat było ono bazą wojskową w tamtym regionie.
W 1799 roku zbudowano tam tak zwany gruziński szlak wojskowy, który łączył miasto z Gruzją. Władykaukaz stał się głównym centrum przemysłowym regionu, głównie w zakresie przetwórstwa ropy naftowej. W latach 1931-1944 oraz 1954-1990 roku miasto nosiło nazwę Ordżonikidze, od nazwiska gruzińskiego bolszewika Sergo Ordżonikidze, a następnie, w latach 1944-1954, Dżaudżikau.
Władykaukaz był wielokrotnie zdobywany w czasie wojny domowej i podczas drugiej wojny światowej. W lutym 1919 roku zdobyła to miasto antykomunistyczna armia gen. Antona Iwanowicza Denikina. W listopadzie 1942 roku (operacja Fall Blau) bezskutecznie próbowała je zdobyć armia niemiecka. Był to najdalej wysunięty na wschód punkt, do którego dotarły wojska hitlerowskich Niemiec. (...)