Adam Matyszewski
Regina caeli – wielkanocna antyfona maryjna
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 05, maj 2011
wydrukuj ten artykuł
Regina caeli laetare – Wesel się, Królowo nieba to jedna z czterech wielkich antyfon maryjnych wykorzystywanych w liturgii i w pobożności pozaliturgicznej. Wielkich nie ze względu na obszerną strukturę tekstu, ale z uwagi na ich starożytne pochodzenie i wielowiekową tradycję obecności w katolickiej obrzędowości. Choć omawiana antyfona posiada najmniejszą objętość treściową spośród modlitw tego typu, śpiewana jest w najważniejszym dla katolików okresie wielkanocnym, na zakończenie Mszy Świętej sprawowanej w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego (od Wielkiej Soboty do uroczystości Świętej Trójcy wyłącznie), zaś w miejsce modlitwy „Anioł Pański” Regina caeli odmawia się wraz z wezwaniem i modlitwą końcową od niedzieli Zmartwychwstania do uroczystości Zesłania Ducha Świętego.
Za najstarsze źródła tekstu uznaje się: Antyfonarz z około 1171 roku odnaleziony w Bazylice św. Piotra w Watykanie oraz Brewiarz franciszkański z roku 1235. Jako antyfona maryjna, zagościła w Brewiarzu Rzymskim w XIII wieku. Śpiewano ją po kantyku Magnificat. W odnowionej Liturgii Godzin, wzorem zreformowanego po Soborze Trydenckim Officium divunum (1568) występuje na zakończenie modlitw wieczornych (Komplety) okresu Wielkanocy.
Nie znamy autora ani czasu powstania hymnu. Badacze tematu ułożenie tej modlitwy przypisują Grzegorzowi V (996-999), a za okres stosowny do jej powstania – stulecia od IX do XII. (...)
