Z nauczania Kościoła
Sprawowanie liturgii słowa we Mszy Świętej
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 12, grudzień 2009
wydrukuj ten artykułWprowadzenie teologiczno-pastoralne
do Lekcjonarza Mszalnego, wyd. II.
11. „Zasadniczą część liturgii słowa stanowią czytania wzięte z Pisma Świętego oraz śpiewy między czytaniami; homilia zaś, wyznanie wiary i modlitwa powszechna, czyli modlitwa wiernych, są rozwinięciem i konkluzją”.
12. W sprawowaniu Mszy Świętej nie może brakować czytań biblijnych ani śpiewów zaczerpniętych z Pisma Świętego; nie wolno ich ani skracać, ani też, co byłoby jeszcze poważniejszym zniekształceniem, zastępować żadnymi tekstami niebiblijnymi. Przez swoje słowo bowiem przekazane na piśmie „Bóg przemawia do swego ludu” […].
14. Sam sposób, w jaki lektorzy czytają: głośno, wyraźnie i mądrze, przyczynia się przede wszystkim do właściwego przekazania zgromadzeniu słowa Bożego przez czytania. Czytania wzięte z zatwierdzonych wydań, zgodnie z właściwością różnych języków, mogą być śpiewane, w taki jednak sposób, aby śpiew nie zaciemniał słów, lecz raczej je uwydatniał. Jeśli wypadnie śpiewać je w języku łacińskim, należy zastosować melodie podane w „Porządku śpiewów mszalnych”.
15. W liturgii słowa mogą być stosowane krótkie i przejrzyste zachęty przed czytaniami, zwłaszcza przed pierwszym. Trzeba mieć na uwadze ich formę literacką: powinny one być proste, wierne tekstowi, krótkie, starannie przygotowane oraz dostosowane do sposobu, w jaki tekst ma być odczytany.
16. W czasie sprawowania Mszy Świętej z ludem czytania należy wykonywać zawsze z ambony.
17. Wśród obrzędów liturgii słowa należy szczególnie zaznaczyć cześć okazywaną czytaniu Ewangelii. Jeżeli jest Ewangeliarz, który w obrzędach wstępnych został przyniesiony procesjonalnie przez diakona lub lektora, jest rzeczą bardzo odpowiednią, aby został wzięty z ołtarza przez diakona lub, gdy go nie ma, przez prezbitera i aby został przyniesiony do ambony w procesji, w której przed diakonem lub prezbiterem idą usługujący ze świecami i kadzidłem lub jeśli jest taki zwyczaj, z innymi oznakami czci. Wierni stoją i wykonując aklamację na cześć Pana, oddają hołd księdze Ewangelii. Diakon mający odczytać Ewangelię, pochylony przed celebransem, prosi o błogosławieństwo i otrzymuje je. Kiedy zaś nie ma diakona, prezbiter pochylony przed ołtarzem modli się po cichu słowami: „Wszechmogący Boże, oczyść serce i wargi moje…”.
Ten, kto odczytuje Ewangelię, z ambony pozdrawia stojący lud, zapowiada tytuł czytania, czyniąc znak krzyża na księdze, na czole, ustach i piersi, następnie, jeśli używa się kadzidła, okadza księgę oraz wygłasza Ewangelię. Po jej odczytaniu całuje księgę, wypowiadając po cichu przepisane słowa.
Jest wskazane, aby pozdrowienie, zapowiedź tytułu: „Słowa Ewangelii według świętego N.” oraz aklamacja „Oto słowo Pańskie” na końcu były śpiewane, by zgromadzenie mogło również odpowiedzieć śpiewem, choćby Ewangelia była tylko czytana. W ten sposób zgromadzenie oddaje cześć słowu Bożemu przyjmowanemu z wiarą i w duchu dziękczynienia.
18. Formuła wypowiadana po zakończeniu czytań „Oto słowo Boże”, „Oto słowo Pańskie” może być śpiewana także przez kantora nie będącego lektorem, który czytał; wszyscy zaś odpowiadają aklamacją. W ten sposób zgromadzenie oddaje cześć słowu Bożemu, przyjmowanemu z wiarą i w duchu dziękczynienia.
20. Psalm responsoryjny winien być z zasady śpiewany. Można stosować dwa sposoby śpiewania psalmu po pierwszym czytaniu: sposób responsoryjny i sposób ciągły. Sposób responsoryjny, któremu w miarę możliwości należy przyznać pierwszeństwo, polega na tym, że psałterzysta lub kantor śpiewa wersety psalmu, całe zaś zgromadzenie uczestniczy przez powtarzanie odpowiedzi (responsum). Sposób ciągły polega na tym, że cały fragment psalmu jest śpiewany bez odpowiedzi ze strony wspólnoty, która tylko słucha śpiewu, albo przez psałterzystę lub kantora, albo przez wszystkich razem.
22. Jeśli po czytaniu nie śpiewa się psalmu, należy go recytować w sposób sprzyjający rozważaniu słowa Bożego. Psałterzysta lub kantor śpiewają lub recytują psalm responsoryjny na ambonie.
23. Także „Alleluja” lub odpowiednio do okresu liturgicznego werset przed Ewangelią jest samoistnym obrzędem czy też aktem, poprzez który zgromadzenie wiernych przyjmuje Pana mającego do niego przemawiać, pozdrawia Go oraz wyraża śpiewem swoją wiarę.
Aklamacja „Alleluja” i werset przed Ewangelią winny być śpiewane podczas gdy wszyscy stoją. Nie tylko jednak kantor, który intonuje, lub tylko schola, lecz cały lud winien jednogłośnie śpiewać.
www.komkultubozego.episkopat.pl/anamnesis/30/3.htm
