Adam Matyszewski
Od Graduału do Alleluja.
Artykuł pochodzi z miesięcznika "Msza Święta" nr 11, listopad 2009
wydrukuj ten artykułPierwowzór dla chrześcijańskich śpiewów psalmowych, jak i w ogóle dzisiejszej liturgii słowa odnajdujemy w żydowskich nabożeństwach szabatowych, podczas których oprócz recytacji Szema Israel odczytywano fragmenty Tory, Proroków i wykonywano psalmy.
Już za czasów Tertuliana (160-220) zaznaczył się wyraźny schemat pierwszej części Mszy: czytanie – śpiew – modlitwa. Choć początkowo dominowały w niej pieśni komponowane przez chrześcijan, z powodu przemycanych przez gnostyków w ich hymnach treści heretyckich, na przełomie II i III wieku coraz liczniejsze były starania gmin chrześcijańskich o właściwy dobór i wykorzystanie w liturgii repertuaru psalmowego, który jako tekst inspirowany przez Boga stanowił gwarancję nieskażonego i czystego przekazu wiary.
Około IV wieku psalm po drugim czytaniu zastąpiono śpiewem Alleluja, do którego niebawem dołączono werset. Jednak gdy w V wieku pozostało tylko jedno czytanie, psalm gradualny i Alleluja zostały połączone.
W pierwotnym Kościele psalmodia była raczej recytacją aniżeli śpiewem we właściwym tego słowa znaczeniu. (...)
